Stok Maliyeti Hesaplama
Stok Maliyeti Hesaplama
Bilgi: Birim maliyet hesaplanırken kargo ve ek masraflar ürün adedine bölünerek birim fiyata yedirilir.
Hata Bildir Bir işletmenin deposundaki ürünlerin toplam parasal değerini bilmek, ne kadar kâr ettiğinizi anlamanın ilk adımıdır. Ancak ürünleri yıl içinde farklı tarihlerde ve farklı fiyatlardan aldıysanız hesap karışabilir. Stok Maliyeti Hesaplama Aracı; deponuzdaki malların maliyetini FIFO veya Ağırlıklı Ortalama yöntemlerine göre hesaplayarak, dönem sonu stok değerinizi ve satılan malın maliyetini (SMM) ortaya çıkarır.
Muhasebe kayıtlarında ve vergi hesaplamalarında hayati önem taşıyan "Elimdeki stok kaç TL?" sorusunun cevabı bu araçtadır.
📦 En Yaygın 2 Hesaplama Yöntemi
Hangi yöntemi seçtiğiniz, yıl sonunda bilançoda görünecek kârınızı doğrudan değiştirir:
İngilizce "First In First Out" teriminden gelir. Depoya ilk giren (en eski tarihli) ürünün, satışta ilk çıkan ürün olduğu varsayılır. Raf ömrü olan ürünler için idealdir.
Ürünlerin alış fiyatları ve adetleri harmanlanır. Tek bir "Ortalama Birim Fiyat" bulunur. Fiyat dalgalanmalarının etkisini azalttığı için en çok tercih edilen yöntemdir.
Örnek Senaryo: Yöntem Sonucu Nasıl Değiştirir?
Diyelim ki deponuza 3 farklı zamanda kalem aldınız ve yıl sonunda 1 adet kalem sattınız. Satılan kalemin maliyeti ne yazılacak?
- Ocak Ayı Alımı: 10 Adet (Tanesi 10 TL)
- Haziran Ayı Alımı: 10 Adet (Tanesi 15 TL)
- Aralık Ayı Alımı: 10 Adet (Tanesi 20 TL)
| Hesaplama Yöntemi | Satılan Malın Maliyeti | Yorum |
|---|---|---|
| FIFO Yöntemi | 10 TL (Ocak fiyatı) | Maliyet düşük görünür → Kâr yüksek çıkar. |
| Ortalama Yöntemi | 15 TL (Ortalama) | Maliyet dengeli görünür → Kâr dengeli çıkar. |
| LIFO Yöntemi* | 20 TL (Aralık fiyatı) | Maliyet yüksek görünür → Kâr düşük çıkar. |
*Not: LIFO (Son Giren İlk Çıkar) yöntemi, vergi matrahını düşürdüğü için çoğu ülkenin vergi mevzuatında kısıtlanmıştır.
⚠️ Enflasyon Etkisi
Fiyatların sürekli arttığı (Enflasyonist) ortamlarda FIFO kullanmak, elinizdeki stok değerini güncel piyasa fiyatına yakın tutar ancak kârınızı kağıt üzerinde yüksek gösterdiği için daha fazla vergi çıkmasına neden olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Hangi yöntemi kullanmalıyım?
Küçük ve orta ölçekli işletmeler için takibi en kolay ve en dengeli yöntem Ağırlıklı Ortalama yöntemidir. Muhasebe programlarının çoğu varsayılan olarak bunu kullanır.
Stok devir hızı nedir?
Stokların ne kadar hızlı paraya dönüştüğünü gösteren orandır. Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Stok formülüyle bulunur. Oranın yüksek olması işlerin iyi gittiğini gösterir.
Fiziksel sayım neden gereklidir?
Kağıt üzerindeki stok (Kaydi Stok) ile depodaki gerçek ürün sayısı her zaman tutmayabilir (Hırsızlık, kırılma, zayi olma). Gerçek maliyeti bulmak için dönem sonlarında fiziksel sayım şarttır.
