Başa Baş Noktası Hesaplama

Kâr etmeye başlamak için kaç adet ürün satmalısınız? Sabit giderler ve birim maliyetlerle başa baş (break-even) noktanızı bulun ve risk analizi yapın.

Her işletmenin veya yatırımın en kritik sorusu şudur: "Kaç adet satarsam masraflarımı çıkarıp kâra geçerim?" Başa Baş Noktası Hesaplama Aracı; sabit giderlerinizi (kira, maaş vb.) ve ürün başına değişen maliyetlerinizi analiz ederek, zarar etmemek için ulaşmanız gereken minimum satış adedini veya ciroyu hesaplar.

Bu nokta "Sıfır Noktası"dır. Bu noktanın altı zarar, üstü ise saf kârdır.

⚖️ Hesaplama Formülü

Başa baş noktasını bulmak için kullanılan temel formül şöyledir:

        Başa Baş Adedi = Toplam Sabit Giderler ÷ (Birim Satış Fiyatı - Birim Değişken Maliyet)
    

Terimlerin Anlamı:

Sabit Giderler: Hiç satış yapmasanız bile ödediğiniz tutar (Kira, Personel, Sigorta).
Değişken Maliyet: Bir ürünü üretmek için harcanan hammadde/enerji.
Katkı Payı: (Satış Fiyatı - Değişken Maliyet). Ürün başına brüt kazancınız.

Örnek Senaryo: Ne Zaman Para Kazanırım?

Bir kafe açtığınızı ve sadece kahve sattığınızı varsayalım. Aylık kiranız ve personel gideriniz sabit, kahve çekirdeği ve bardak maliyetiniz değişkendir.

Veriler	Tutar
Aylık Sabit Gider (Kira+Maaş)	50.000 TL
1 Kahve Satış Fiyatı	100 TL
1 Kahve Maliyeti (Çekirdek+Bardak)	40 TL
Ürün Başına Katkı (Kâr)	60 TL (100 - 40)
BAŞA BAŞ NOKTASI	50.000 / 60 = 834 Adet

Analiz: Bu işletme ayda 833 kahve satarsa zarar eder. 834. kahveyi sattığında masraflarını çıkarır (Sıfıra ulaşır). 835. kahveden itibaren cebine gerçek anlamda kâr girmeye başlar.

Neden Hesaplanmalı?

Başa baş noktası analizi, bir işe girmeden önce riskleri görmenizi sağlar:

Hedef Belirleme: Günlük kaç satış yapmanız gerektiğini bilirsiniz. (Örn: Günde en az 30 kahve satmalıyım).
Fiyatlandırma Stratejisi: Fiyatı artırırsanız başa baş noktası düşer (daha az satarak hedefi tutturursunuz), ancak müşteri kaybedebilirsiniz.
Yatırım Kararı: Eğer hesaplanan satış adedi gerçekçi değilse (Örn: Günde 1000 kahve satmam lazım diyorsa), o işe hiç girmemelisiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Başa baş noktasını nasıl düşürebilirim?

Ya sabit giderleri (kira, fatura) azaltmalısınız, ya birim satış fiyatını artırmalısınız ya da değişken maliyetleri (hammaddeyi ucuza alarak) düşürmelisiniz.

Zaman olarak hesaplanabilir mi?

Evet. "Yatırımın Geri Dönüş Süresi" (ROI Süresi) farklı bir hesaptır ancak başa baş noktası ile bağlantılıdır. Aylık ortalama satış tahmininizi biliyorsanız, kaçıncı ayda kâra geçeceğinizi bulabilirsiniz.

Hizmet sektöründe nasıl kullanılır?

Hizmet sektöründe "değişken maliyet" genellikle harcanan zamandır. Danışmanlık veriyorsanız; (Ofis Giderleri) / (Saatlik Ücretiniz) işlemi size ayda en az kaç saat çalışmanız gerektiğini gösterir.

Başa Baş Noktası Hesaplama